De Arctic Sunrise, een ijsbreker van Greenpeace die onder Nederlandse vlag vaart, is in september 2013 door de Russische kustwacht geënterd en naar de havenstad Moermansk versleept. Greenpeace voerde actie tegen de plannen van Gazprom om olieboringen in het Noordpoolgebied te blokkeren. Toen de actievoerders het boorplatform beklommen heeft de kustwacht ingegrepen en de dertig bemanningsleden gearresteerd en onder verdenking van piraterij gevangen gezet.
Volgens het hoofd van de Russische presidentiële mensenrechtenraad Michail Fedotov is de aanklacht voor piraterij ongegrond. Natuurlijk begrijpen we dat dit alleen maar uiterlijk vertoon is om Greenpeace en eventuele toekomstige actievoerders te intimideren. Fedotov die adviseur van president Vladimir Poetin is heeft inmiddels geadviseerd de aanklacht te herzien, maar vooralsnog is dit niet gebeurd.
Natuurlijk bemoeit Nederland zich maximaal om Poetin te overtuigen van het recht van vrije demonstraties, maar persoonlijk vraag ik me toch af hoe stom je kunt zijn:
- Naar olie boren onder ijs kan – zo argumenteert ook Greenpeace – dramatisch milieugevolgen hebben wanneer er iets mis gaat. Ook Rusland weet dit maar gaat toch gewoon zijn gang.
- Welke idioten halen het in hun hoofd om op deze manier tegen Rusland te demonstreren en ze daarmee te provoceren. Dat is vrágen om in de gevangenis te worden gegooid, te worden mishandeld, verkracht en misschien wel gewoon te verdwijnen. En nee, natuurlijk mag dat niet (…)
- En zou het soms ook nog waar zijn dat er drugs aan boord zijn gevonden? Als dat zo is dan is weet ik niet of de actievoerders een nóg grotere stommiteit hadden kunnen begaan.
Rusland heeft sinds de muur is gevallen een geweldige ontwikkeling doorgemaakt en er zijn enorme successen geboekt. Maar het is toch behoorlijk naïef om te denken dat hetgeen je je in de meeste westerse landen kunt veroorloven, dan je je dat ook zomaar in Rusland kunt permitteren. We kunnen alleen maar hopen dat Rusland de actievoerders niet al te kwaad is gestemd. De kans dat ze er zonder straf vanaf komen is klein, maar misschien is Poetin gevoelig voor de opinie van andere landen …
Als zich echter daadwerkelijk drugs aan boord hebben bevonden, dan zie ik het bijzonder somber in. In de meeste landen is het bezit van drugs immers verboden en wordt het zwaar bestraft. In Rusland is dat niet anders. De toekomst van de actievoerders ligt dan volledig in handen van Poetin en alleen wanneer hij heel erg over zijn hart willen strijken, hebben zij nog een kans om terug te keren.
Tot slot: ik respecteer (veel van) de initiatieven van Greenpeace en ben niet voor niets al jaren donateur. Ik onderstreep de doelen en deel het gedachtengoed van deze activisten. Ik respecteer hun moed, maar deze actie was erg onverstandig en de uitvoering ondoordacht.