Besmet door modevirus

mode - sexy

Mode is kostbaar, ongezond, inefficiënt, verspillend, mooi, (soms) sexy, verkeerde beelden oproepend maar ook een middel om een gewenst beeld op te roepen, statusgevend, lachwekkend, … En het is ook gewoon kleding.

Mode (of fashion) heeft alles te maken met kleding die op een bepaald moment in de tijd leuker wordt gevonden. Vroeger werd mode vooral geïntroduceerd door modehuizen, maar tegenwoordig ontstaat mode vooral ‘op straat’ om vervolgens door modehuizen te worden opgepakt en aan het grote publiek voorgesteld in wervelende modeshows. Worden de ontwerpen door publiek en (vooral) in de pers goed ontvangen, dan is de kans groot dat een trend ontstaat wanneer tot productie wordt overgegaan en de nieuwe kleding in de winkels verschijnt.

Kijken we op iets grotere afstand dan zien we een merkwaardig fenomeen dat veel lijkt op een virusinfectie. Op één plek wordt een nieuw kledingbeeld geïntroduceerd om zich vervolgens razendsnel te verspreiden en te worden overgenomen door horden mensen. Daarbij heeft in de regel geen enkele kwaliteitsafweging plaats en veelal ontbreekt ook de noodzaak om nieuwe kleding aan te schaffen; de oude voldoet nog prima. Is er al behoefte aan nieuwe kleiding, dan zou het kopen van ‘de vorige mode’ financieel aantrekkelijker zijn. Maar toch koopt vrijwel iedereen de duurdere nieuwe mode; zelfs mensen die zich dat eigenlijk niet kunnen veroorloven en daardoor andere aankopen die belangrijker zijn moeten uitstellen.

Omdat de meeste modehuizen zich vooral richten op het ontwerpen van kleding voor geraamten in plaats van voor gezonde mensen, ontstaat bij veel modebewuste jonge vrouwen de drang om het uiterlijk van de broodmagere mannequins te kopiëren. Ze verleggen hun streefgewicht extreem naar beneden en realiseren ze niet hoe ongezond en soms  levensgevaarlijk ze bezig zijn. En ook sommige mannen worden vaak op het verkeerde been gezet door de mannequins op de catwalk als ‘normaal’ te zien.

Op de een of andere manier zijn mensen (vooral vrouwen maar het geldt beslist ook wel voor veel mannen) dus bijzonder gevoelig voor nieuwe mode – niet te verwarren met nieuwe kleding. Ze ontlenen een bevredigend gevoel aan het laten zien van hun modebewustzijn en ontlenen er soms zelfs status aan. Op deze manier worden voortdurend grote geldbedragen inefficiënt aangewend, doen zij zich anders voor dan ze eigenlijk zijn en leven het leven van een niet-bestaand ander ik. Op den duur kán dat alleen maar negatief uitpakken.

Modebewustzijn komt echter niet overal en bij iedereen (in dezelfde mate) voor. De beschikbare financiële middelen zijn natuurlijk van invloed, maar vooral milieu, beroep en woonplaats spelen een belangrijke rol. Zo zal de jonge account manager duurdere en modernere kleding dragen dan de gemiddelde docent op school; zijn de verschillen tussen tegelzetter en advocaat herkenbaar, en zijn de meeste Italiaanse mannen zeer modebewust en stellen vaak dito hoge eisen aan (het uiterlijk) van hun partner. Lopen we daarentegen in New York dat zien we een monotone spijkerbroeken/rokken-cultuur veelal gevuld met een behoorlijke hoeveelheid spek (of is het vet?) en ook in ons eigen Amsterdam ziet het er niet veel beter uit. In dat laatste geval zijn de spijkerbroeken/rokken overigens wel iets minder gevuld.

Nou-ja, beter… Is het een dan beter dan het ander? Is modebewustzijn beter? Of is modebewustzijn juist slechter? Een eenduidig antwoord op deze vraag is er waarschijnlijk niet. Maar feiten zijn wel:

  • Mode is vaak verspilling van geld dat wellicht beter aangewend had kunnen worden;
  • Goede maar niet meer moderne kleding wordt veelal vroegtijdig afgedankt en dat leidt tot verspilling;
  • Nieuwe mode is ‘modern’ maar niet zelden onpraktisch; er zijn doorgaans betere alternatieven;
  • Het belang van mode verschilt aanzienlijk tussen verschillende landen;
  • Mode kan polariserend werken tussen mensen of groepen mensen;
  • Mode leidt tot hogere consumptieve bestedingen en dat heeft een positief effect op de economie;
  • De mode industrie is een mega-industrie voor zakkenvullers en veelal ten koste van mensen in derdewereldlanden;
  • Mode kan worden gebruikt om een bepaald beeld op te roepen of te onderstrepen;
  • Erg modebewuste mensen willen nog wel eens denigrerend doen over niet-modebewuste mensen;
  • Niet-modebewuste mensen willen nog wel eens denigrerend doen over erg modebewuste mensen;
  • Mode kan een verkeerd beeld oproepen. Denk maar eens aan super-minijurkjes die een grote aantrekkingskracht kunnen uitoefenen. De foto boven dit artikel is een ander voorbeeld waarbij het menigeen niet geheel duidelijk zal zijn wélk beeld de draagster nu wil oproepen (…)

Anno 2013 is mode voor velen een communicatiemiddel, een statussymbool en een middel om zich te onderscheiden. Goed of slecht, bepaal dat maar zelf – zolang je je je modebesmetting kunt veroorloven. En realiseer je vooral dat de verpakking niet altijd iets zegt over de inhoud.

Overigens komt mode niet alleen bij kleding voor. We zien het ook terug bij huizen, meubels, autos en nog veel meer.