Scheiding – de betere oplossing?

NoWedding

Het aantal scheidingen is in de westerse landen aanmerkelijk hoger dan in andere delen van de wereld. In Nederland ligt dat aantal tussen de 33.000 en 35.000 per jaar. Dat betekent dat één op de drie huwelijken in een scheiding eindigt. In de VS eindigt inmiddels zelfs méér dan 50% van de huwelijken met een scheiding.

Tot voor kort had ik een redelijk uitgesproken mening ten aanzien van scheidingen waarbij kinderen zijn betrokken: ‘Je moet alles proberen om je relatie in stand te houden totdat de kinderen het huis uit zijn.’ Dat is een beetje kort door de bocht, maar eigenlijk kwam het daar wel op neer. Mijn mening is inmiddels echter grondig veranderd, en dat is niet (alleen) omdat ik mijn relatie heb beëindigd terwijl mijn kinderen het huis nog niet uit zijn.

Mijn oorspronkelijke overwegingen waren heel eenvoudig en gingen uit van een relatie die tenminste bij aanvang goed is geweest. Dat er vervolgens één of meer kinderen komen en dat de partners langzaam uiteeen groeien totdat uiteindelijk de gezamenlijke kinderen de enige bindende factor vormen. En dat er geen sprake is van een situatie waaronder de kinderen ernstig lijden. Waarom zou je het dan niet kunnen opbrengen om in het belang van je kinderen samen te blijven? Ze een stabiele basis bieden en de scheiding uit te stellen totdat ze op eigen benen staan? Maar hoe naïef bleek deze redenatie…

Net als de meesten van ons, ken ik heel wat mensen die zijn gescheiden, en in veel gevallen zijn er kinderen bij betrokken. Zijn die mensen zo egoïstisch? Zijn ze alleen met hun eigen geluk bezig? Denken ze niet aan het welzijn van hun kinderen? (…) Echt gekeken naar wat er speelde heb ik eigenlijk nooit; ik had eerder een vooringenomen mening. En als dan weer iemand zei dat kinderen zo flexibel zijn en een enkeling zelfs beweerde dat het beter voor ze was, dan reageerde ik daar meestal niet op.

Vroeger trouwde je, kreeg je kinderen en werd je financieel van elkaar afhankelijk. Het aantal veranderingen dat je in je leven meemaakte was zeer beperkt en ook nog goed voorspelbaar zodat je doorgaans goed was voorbereid op wat er komen ging. De hoeveelheid vrije tijd was beperkt en dat gold ook voor de belevingshorizon. Want mobiel waren we nauwelijks, van werkgever veranderen deden we niet al te vaak en met andere culturen hadden we niets van doen. Kerk en sociale gemeenschap hadden een negatieve instelling ten aanzien van scheiding en voor de vrouw stond scheiden veelal gelijk aan kiezen voor verstoting en armoede. De verleidingen om te gaan scheiden waren dan ook erg gering.

Eind 20ste en begin 21ste eeuw hebben jonge mensen vaak een beeld hoe ze hun leven willen inrichten, maar – anders dan in het verleden – doen ze voortdurend veel nieuwe indrukken op naarmate ze ouder worden. Ze ontwikkelen zich, reizen en zien hoe andere mensen hun leven inrichten. Samenzijn was in eerste instantie voldoende, maar wanneer de vlinders uit de buik zijn verdwenen en ze ouder worden ontwikkelen partners wel eens een andere kijk op de toekomst. Als de verschillen te groot zijn, kunnen één of zelfs beide partners heel ongelukkig worden.

Ook zien we steeds vaker dat de ontwikkeling van de beide partners niet voldoende synchroon loopt. De flitsende carrière van één van beide partners wordt vaak genoemd, maar het effect van het volgen van opleidingen is nog veel groter omdat de verschillen in verstandelijk niveau en begrippenkader te groot kunnen worden. De belevingswerelden gaan eenzijdig veranderen evenals meningen, interesses en tijdsbesteding. Mensen uit de gezamenlijke sociale context blijken vaak niet meer voldoende bevrediging voor een goed gesprek te kunnen bieden en nieuwe contacten waar de ene partner enthousiast van wordt, hebben de ander vaak niets te bieden. En zo groeien de partners langzaam maar gestaag steeds verder uiteen.

Samen blijven in een vijandige sfeer, een sfeer van onenigheid en zelfs ruzies is niet verstandig. Je geeft je kinderen het verkeerde voorbeeld en in plaats van ze liefde te tonen, leer je ze voor zich op te komen, te discussiëren, zich af te zonderen of zelfs te vechten. Met een scheiding maak je een einde aan die situatie. En de toekomst biedt een nieuwe kans om wel een prettige sfeer te creëren in een liefdevolle relatie. Natuurlijk gaan zo’n veranderingen gepaard met veel emotie, met pijn en verdriet, met veel veranderen en de noodzaak tot aanpassen. En inderdaad is hier de opmerking dat kinderen flexibel op z’n plaats. Maar niet omdat het een argument vóór scheiden is, maar omdat het een argument is tegen niet-scheiden.

Ok, wat heeft mij persoonlijk anders doen denken? Wat heeft mij m’n mening doen bijstellen?

Toen ik eind 1990 de jonge vrouw weer ontmoette waarop ik tien jaar eerder (zonder succes) verliefd was geweest, ging ik veel te snel samenwonen. Ik schat dat we het een jaar best leuk hebben gehad, maar vrij snel sloeg onze initiële verliefdheid om in gewoonte en sleur. We deelden vrijwel nooit dezelfde mening en gemeenschappelijke interesses ontbraken volledig. Zij was de dochter van een gemeentesecretaris en ik van een kleermaker die later een eigen winkel opende maar uiteindelijk failliet ging. En voor het eerst in mijn leven stelde ik vast dat afkomst een extreem verstorende factor kan zijn. Ik pakte mijn universitaire studie op, in 1996 werd onze eerste zoon geboren en in 2000 volgde onze tweede. We kochten een nieuw huis, verhuisden, kochten een ander huis en verhuisden weer. En ook mijn carrière was meer dan succesvol. Maar in de jaren die volgden groeiden we nóg verder uit elkaar en in 2002 was er geen sprake meer van een relatie. De kleinste meningsverschillen ontaarden in  serieuze ruzies en er was over en weer geen begrip meer voor elkaar. We zouden bij elkaar blijven totdat de kinderen het huis uit zouden zijn… Dat liep echter anders. De frequentie van onze ruzies nam toe en ze escaleerden steeds vaker. Uiteindelijk gingen we eind 2010 uit elkaar en bleven de kinderen bij mij. Ik beloofde er altijd voor hen te zijn en dat er geen ‘nieuwe moeder’ zou komen. En we kregen een drukke maar ook heel mooie tijd.

Maar wederom liep het anders. Mijn ex werd ernstig ziek en toen ze uiteindelijk het ziekenhuis verliet, voelde ik me verplicht haar in huis te nemen en voor haar te zorgen totdat ze weer zelfstandig zou kunnen wonen. Even dachten we dat een herstel van onze relatie tot de mogelijkheden behoorde, maar dat was een illusie en al snel leefden we nóg meer langs elkaar dan tevoren. We waren volledig gefaald in het bieden van een gezellige en prettige omgeving waarin onze kinderen zouden opgroeien. Doodongelukkig besloot ik op advies van een goede vriend met Christianne contact op te nemen. Zij is coach en therapeute en met haar heb ik heel wat gesprekken gehad. Zij hielp me te begrijpen waarom ik niet in staat was geweest die gezellige en prettige omgeving aan onze kinderen te bieden. En dat ik blijkbaar ook niet in staat was de situatie te veranderen waardoor een status quo was ontstaan zonder liefde, vertrouwen en intimiteit. We waren niet in staat onze kinderen het goede voorbeeld te geven. Sterker nog, met onze passiviteit gaven we het verkeerde.

Na een goed jaar voorspelde Christianne dat ik binnen zes maanden iemand anders zou ontmoeten die mijn leven grondig zou veranderen. Ik geloofde dat niet en ik meende daar ook helemaal niet aan toe te zijn. Maar diep in mijn hart ontbrandde een oud vuurtje. Toen ik enkele weken later Daniëlle ontmoette wist ik dat ze gelijk had. Wij kenden elkaar al langer en konden het goed met elkaar vinden. Maar we hadden elkaar nooit anders bekeken dan als interessante gesprekspartners. En toen dat opeens veranderde was het bijna beangstigend vast te stellen hoe nauw onze meningen op elkaar aansloten. Hoe gemakkelijk we konden discussiëren over onderwerpen waarover we van mening verschilden en dan ’to agree not to agree’. Wat een opluchting was dat, elkaar niets te verwijten, en ruimte te krijgen en te geven om vrij te denken en te spreken. Wat een rust en wat een innerlijke vrede.

De relatie met mijn ex wàs al lang geleden beëindigd. Ik hoop dat ook zij vindt wat ik heb gevonden. Want mijn nieuwe relatie is totaal anders. Nu hoop ik mijn  kinderen alsnog te laten zien wat liefde is, wat vertrouwen is en wat intimiteit betekent. Ik hoop dat het niet te laat is; dat ik niet té lang heb gewacht met scheiden.

Een reactie op “Scheiding – de betere oplossing?

  1. Een vooringenomen mening of aanname is als een afgesloten deur, waarover je vantevoren zegt, ik laat hem dicht of ik open hem.
    Maar pas als je echt ervoor staat vind je wel of niet de sleutel. En dan moet je hem ook nog gebruiken……of niet….

Reageren niet (meer) mogelijk.