Het is zorgwekkend te zien dat velen van ons zich langzaam onttrekken aan hun verantwoordelijkheid om mee te denken of op z’n minst hun politieke stem te laten horen wanneer daarom wordt gevraagd.
Ik citeer Henjo Ummelen, directeur De Zuid: ‘Onze economie wordt behoorlijk beïnvloed door politieke beslissingen. Praat maar eens met Britse ondernemers over de Brexit en we zitten allemaal nog in spanning te wachten op de effecten van de Trump verkiezing.’ In de meest brede zin zou ik ‘onze economie’ door ‘onze samenleving’ willen vervangen zodat onderwerpen als pensioengerechtigde leeftijd, ouderenzorg, ontwikkelingshulp, milieubewustzijn, duurzaamheid, … kunnen worden toegevoegd.
En nogmaals citeer ik Henjo: ‘Mijn ervaring is dat mensen die hun energie voornamelijk steken in hun carrière, hun werk, hun bedrijf, hun roeping, dat die maar heel beperkt warm lopen voor politiek. Sterker nog: ik ken een grote meerderheid die op verkiezingsdag alleen gaat stemmen. Als het past in mijn agenda, want werk gaat voor. Bovendien is er toch geen politicus noch partij waarvan ze het gevoel hebben dat ze die op hun woord kunnen vertrouwen en die standpunten hebben waar ze zichzelf 100% in kunnen herkennen. Dus waarom eigenlijk stemmen? Deze ontzettend grote groep van werkende Nederlanders, de eigenlijke en waarachtige motor van onze economie en maatschappij, loopt een risico. Dat wist Plato 2000 jaar geleden al.’
Zoals gezegd is het zorgwekkend te zien dat velen van ons zich langzaam onttrekken aan hun verantwoordelijkheid om mee te denken of op z’n minst hun politieke stem te laten horen wanneer daarom wordt gevraagd. Plato’s uitspraak is in deze dan ook beslist op z’n plaats! Politiek ís belangrijk, ook-al zijn de verschillen tussen de partijen soms erg klein, worden toezeggingen niet nagekomen, is soms meer sprake van persoonlijke marketing dan van objectieve realiteit en eerlijkheid, …
Ik onderstreep de uitspraken van Henjo volledig. De vraag die dan meteen bij me opkomt is ‘wat/waar/hoe’ oftewel ‘hoe krijg je mensen gemotiveerd om zich serieus met politiek bezig te houden en te voorkomen dat ‘verkeerde’ politici voordeel plukken van de desinteresse?’
Ik heb daar op dit moment geen passend antwoord op. Ik zie de desinteresse in de politiek als een gevolg van de wijze waarom wij de aansturing van onze samenleving hebben georganiseerd. Dat gebeurt op democratische wijze en velen van ons beschouwen dat als de enige juiste manier omdat ze zich al snel beelden van communisme (lees: Rusland zo’n 30 jaar geleden) en dictaturen voor de geest halen. Ik zou ‘democratie’ echter nog wel eens ter discussie willen stellen met de vraag: ‘Is democratie nog wel geschikt voor de hedendaagse complexe samenleving die in toenemende mate met technische, morele, religieuze, interculturele en politieke veranderingen te maken heeft? Een samenleving die vooral geld-gedreven is, het oplossen van vele problemen naar de toekomst verschuift en waarin het aandeelhoudersbelang de mens steeds meer aan het overstijgen is.’
De discussie over democratie zou ik best graag in breder verband willen voeren, maar daarmee zal de interesse in de politiek niet op korte termijn toenemen. Wat volgens mij wél zou helpen, is het anders organiseren van het stemrecht: Om te mogen autorijden moet een proeve van bekwaamheid worden afgelegd. Om iemand alcohol te mogen schenken of sigaretten te verkopen gelden ook allerlei regels. Maar om een land te besturen gelden nauwelijks regels; dat mag zo’n beetje iedereen die maar voldoende stemmen krijgt. Dat verbaast mij enigszins, maar ik kan daar (noodgedwongen) wel mee leven. Minder acceptabel vind ik dat iedereen zomaar mag stemmen. Temeer daar politici handig gebruik maken van allerlei beïnvloedingstechnieken uit de marketing én omdat ze helemaal niet worden afgerekend op hun resultaten. Hoe gemakkelijk is het dan de eenvoudige mens over te halen zijn stem te geven (…) Zou het niet véél beter zijn het actief stemrecht voor te behouden aan mensen die daartoe bekwaam zijn bevonden?
In het verre verleden (het oude Griekenland, werd stemmen voorbehouden aan de eigen inwoners, slaven en vreemdelingen mochten niet stemmen). Nu mag iedereen stemmen, aangezien iedereen gelijk en vrij is. Nadeel hiervan is dat de geestelijk niet volledig geactiveerde medemens (vrij naar E. Guzman), andere groepen overschreeuwd. Maar om nu te bepalen wie en wanneer mag stemmen?, eerst maar eens duidelijk maken wie dat bepaalt dan. (Och, daar kan misschien over gestemd worden…….⭕️)
Dag John,
Als we de geschiedenisboeken raadplegen treffen we inderdaad meerdere situaties aan waarin stemmen was voorbehouden aan bepaalde groepen uit de samenleving. Echter was dat voorbehoud doorgaans gebaseerd op rijkdom, afkomst en machtspositie en eigenlijk nooit op een daadwerkelijke relevante kwalificatie.
Ik zou ervoor willen pleiten dat mensen mogen stemmen die daadwerkelijk over expertise, kennis, ervaringen of ‘wat-dan-ook’ beschikken om een goede afweging te maken en in het belang van onze samenleving keuzes te maken. Hoe dat precies vormgegeven moet worden zou ik je (zeker op dít moment) niet kunnen zeggen. Maar voor mij staat als een paal boven water dat niet iedereen in onze samenleving over de gewenste kwalificaties beschikt.
Lees je het LinkedIn artikel van Henjo (zie link onderaan dit artikel in de blog) dan vind je daar het voorbeeld van PVV-stemmers (…)
Tot slot: ik denk dat wel duidelijk is dat ik van mening ben dat democratie niet de juiste manier is om onze samenleving anno 2016 (e.v.) aan te sturen. Ik denk dat we dichtbij het moment zijn gekomen waarop we ons (gaan) realiseren dat het anders kan en moet.
Ik ben het volledig eens met Pierre van Mouche. Niet iedereen zou mogen stemmen omdat niet in het vooruit wordt vastgesteld of iemand met verstand van zaken stemt of er maar een slag naar slaat. Het vragen van meningen aan mensen die deze niet hebben is weinig zin- en eervol. Een verlicht despoot met een club wijze mannen en vrouwen zou moeten volstaan en je kunt het nooit iedereen naar de zin maken! Die illusie is in ieder geval ijdel.
Dag Hans,
Ik denk dat het voor velen een station (misschien wel meerdere) te ver is om te stellen dat een verlicht despoot met een club wijze mannen en vrouwen ‘de macht’ zou mogen krijgen. Maar daarmee sla je naar mijn mening wel de spijker op z’n kop!