Serieus, betaal jij nog contant?

Eerst werd door goud als betaalmiddel gebruikt om ‘ruilen’ afstand en tijd te laten overbruggen. Daarna werd goud vervangen door ‘de afspraak’ dat een munt of bankbiljet een zekere hoeveelheid goud vertegenwoordigde. De volgende stap was giraal geld, oftewel een getal op je bankrekening met dezelfde betekenis. Inmiddels is de volgende stap gemaakt: het digitaal betalen. Niet iedereen lijkt de voordelen te zien en sommigen houden halsstarrig vast aan het gebruik van contant geld. Begrijpen zij de voor- en nadelen van digitaal betalen niet?

Privacy en Anonimiteit
Contante betalingen laten doorgaans geen sporen achter, wat interessant kan zijn voor mensen die hun financiële gegevens privé willen houden: misschien wil je liever niet dat je vrouw op een bankafschrift ziet dat je je hebt geamuseerd in een club. Of misschien heeft zij een aanzienlijk hoger libido en ‘verdient’ zich af-en-toe wat bij hetgeen ze ook liever niet met haar man deelt. Dat zijn natuurlijk uitzonderingen, toch …? Maar alle gekheid op een stokje, contant geld speelt vooral een rol in het zwarte circuit, bij witwassen, belastingontduiking en in dus het criminele circuit. Het ligt eraan aan welke kant van de tafel je zit of dat een argument voor contant- of digital afrekenen vindt of niet.
Heb je problemen met de privacy van digitale betalingen? Bedenk dat je ook op andere manieren kunt worden gevolgd, zoals met je traceerbare mobiele telefoon in een winkel. Verder weten bedrijven dat wetgeving zoals de AVG hen verbiedt om je betaalgegevens zonder goedkeuring te misbruiken voor andere doeleinden. 

Betere controle over uitgaven
Vooral ouderen geven vaak aan in het geval van contant geld meer controle over hun uitgaven te hebben. Ik geloof dat dat voor hen geldt, maar zieker niet voor andere leeftijdsgroepen. Sterker nog, voor hen geldt het omgekeerde: Gebruik je geen contant geld meer, dan kun je namelijk op elk moment van de dag je financiële positie in de bank-app op je telefoon inzien. 
Dat ouderen dat onhandig vinden heeft met hun leeftijd en gebrek aan ervaring met de moderne technologie te maken; en soms ook gewoon met een stuk eigenwijze tegendraadsheid om maar niet te willen veranderen. 

Beschikbaarheid zonder technologie
Contant geld werkt altijd, ongeacht netwerkstoringen, lege batterijen, of andere technische problemen. Daar heb je echt wel een punt. Maar de technologie wordt steeds beter en betrouwbaarder en de meeste mensen hebben ook geen benzine-aggregaat thuis staan voor het geval de elektriciteit uitvalt. En kijk eens wat dáár allemaal van afhankelijk is. En ja, het komt wel eens voor dat online betalen een storing heeft, maar ben je nooit naar de winkel geweest en bleek je je beurs thuis te hebben laten liggen, of zat er misschien net niet genoeg geld in om af te rekenen. Ja, dat zal wel een drama zijn geweest, … of toch niet?

Veiligheid en gevaar
Contant geld met je meedragen (of pinnen bij de gelduitgifteautomaat langs de straat) brengt risico’s met zich mee: Hoe vaak hebben we op tv de dief met een pistool of mes in z’n hand ‘Je geld of je leven’ horen zeggen? Hoeveel huisinbraken zijn er geweest waar geld wordt gestolen? Natuurlijk kun je ook gewoon je beurs verliezen, een briefje teveel geven of te weinig wisselgeld krijgen. Is dat geld weg, dan is het ook écht weg. Verlies je je bankpasje, dan is er geen man over boord (en geen geld verdwenen). ‘Je pin + pincode of je leven’ heb ik nog niet eerder gehoord, maar zelfs dan ben je waarschijnlijk voldoende beschermd en is je geld niet meteen verdwenen. 

Beperkte acceptatie
Het aantal winkels en bedrijven dat geen contant geld meer accepteert neemt snel toe. Dat is ook heel begrijpelijk want ook zij hoeven zich dan niet meer met de dagomzet over straat naar de bank. En in het geval van heel grote bedragen, hoeft geen duur geldtransport meer te worden ingeroepen. Natuurlijk zijn er ook nog bedrijven die alleen maar contant geld accepteren. Je mag je daarbij wel eens afvragen wat daar aan de hand is…

Gemak
Digitale betalingen zijn snel, eenvoudig en kunnen overal worden gedaan waar een internetverbinding beschikbaar is. Daarnaast is het mogelijk terugkerende betalingen te automatiseren en geld te storneren. Vooral dat laatste is heel handig wanneer ten onrechte geld van je rekening wordt afgeschreven.

Kosten
In de beginjaren van het ‘pinnen’ was het niet ongebruikelijk dat (zeker voor lagere bedragen) een paar cent extra moest worden betaald. De reden lag vaak in de kosten van de winkelier om een pinapparaat en abonnement aan te schaffen. Inmiddels is dat grotendeels verleden tijd: Apparatuur en abonnementen zijn veel goedkoper geworden en winkeliers hebben inmiddels ook wel begrepen dat de voordelen ruimschoots opwegen tegen de nadelen. 

Conclusie
De keuze tussen contant en digitaal betalen hangt voor een (afnemend) deel af van leeftijd en daarnaast van persoonlijke voorkeuren en omstandigheden. Contant geld biedt privacy en faciliteert gedrag dat in een eerlijke samenleving niet thuishoort, terwijl digitale betalingen vooral gemak en veiligheid bieden. Voorlopig zullen we nog wel beide betaalmogelijkheden ondersteunen, maar de tendens is duidelijk.