Homeopathie is een onderwerp dat al jarenlang zeer omstreden is. Voorstanders van homeopathie geloven dat het een natuurlijke en effectieve manier is om ziektes te behandelen, terwijl critici zeggen dat homeopathie wetenschappelijk niet bewezen is en het eigenlijk niets anders is dan pure kwakzalverij. In dit artikel zal ik onderzoeken waarom homeopathie zo omstreden is, waarom het wetenschappelijk niet bewezen is en waarom homeopathische geneesmiddelen dus eigenlijk helemaal niet bestaan.
Homeopathie is een alternatieve geneeswijze die in de late 18e eeuw werd ontwikkeld door de Duitse arts Samuel Hahnemann. Het basisprincipe van homeopathie is het idee dat “het gelijke met het gelijkende wordt genezen”. Dit betekent dat een stof die symptomen kan veroorzaken bij een gezond persoon, gebruikt kan worden om diezelfde symptomen bij een ziek persoon te behandelen.
Dat idee klinkt misschien aannemelijk, maar er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat het werkt. Verschillende studies hebben ook aangetoond dat homeopathische middelen niet effectiever zijn dan placebo’s. Dit betekent dat mensen die homeopathische middelen innemen, niet beter worden dan mensen die een nepmiddel krijgen. Het placebo-effect kan echter wel een rol spelen bij het gebruik van homeopathische middelen. Het placebo-effect is het verschijnsel dat mensen verbetering ervaren doordat ze denken dat ze een effectief middel innemen, zelfs als het middel in werkelijkheid geen werkzame bestanddelen bevat. De werking zit – zo zou je kunnen zeggen – alleen tussen de oren.
De reden dat de werking van homeopathie wetenschappelijk niet is bewezen, heeft veel te maken met de manier waarop homeopathische middelen worden gemaakt: een kleine hoeveelheid van de oorspronkelijke stof wordt opgelost in water of alcohol en verdund. Dit proces wordt herhaald totdat de oplossing zo sterk verdund is dat er veel niet één molecuul van de oorspronkelijke stof meer in de oplossing aanwezig is. Homeopaten geloven dat de oplossing tóch werkzaam is doordat het water of de alcohol “geïnformeerd” is door de oorspronkelijke stof, maar nog nooit is enig bewijs gevonden voor stoffen die elkaar kunnen informeren en dat hier sprake is van pseudowetenschap.
Overigens is er geen consistentie in de verdunningen van homeopathische middelen. Zoals reeds opgemerkt worden veel middelen zo sterk verdund dat er geen molecuul van de oorspronkelijke stof in de oplossing meer aanwezig is; andere middelen worden minder sterk verdund maar er is geen sprake van enige consistentie in de verdunning. Zou er al sprake kunnen zijn van enige medicinale werking, dan is het hierdoor onmogelijk om die werkzaamheid te bewijzen.
Hoewel homeopathie geen schadelijke bijwerkingen heeft, kan het wel gevaarlijk zijn als het wordt gebruikt in plaats van bewezen medische behandelingen. Het uitstellen van een medische behandeling kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen en zelfs de dood.
Het is belangrijk om te onthouden dat homeopathie geen vervanging is voor bewezen medische behandelingen. Vertrouw bij de behandeling van gezondheidsproblemen liever op een gekwalificeerde medische professional. Als Steve Jobs dit had gedaan zou hij waarschijnlijk nog leven, en hetzelfde geldt voor Sylvia Millecam die aan borstkanker overleed na uitsluitend voor een homeopathische aanpak te hebben gekozen.