Vind jij ook dat het probleem bij de computer, de computerindustrie, de hacker, of … ligt? Gemakkelijk he – anderen de schuld geven.
Zo rond 1980 introduceerden Apple en IBM de eerste computers voor persoonlijk gebruik. Tot dat moment was het gebruik van computers voorbehouden aan grote bedrijven of universiteiten. Niet alleen waren computers tot dat moment heel kostbaar, het gebruik vereiste ook diepgaande computerkennis. Twintig jaar later is de personal computer geen vreemd fenomeen meer in het bedrijfsleven en nog tien jaar later is er vrijwel geen huishouden meer te vinden waarin zich niet tenminste één PC of aanverwant apparaat bevindt. En vandaag? Vandaag is de personal computer een vereiste om te kunnen overleven in de moderne samenleving: zonder computer kun je niet meer bankieren, bijna niet meer communiceren met overheidsdiensten, geen afspraak meer maken bij het gemeentekantoor om je rijbewijs of paspoort te vernieuwen, geen subsidie aanvragen, geen belastingaangifte meer doen, de punten van je kinderen op school niet zien, … En is het niet de PC waar je al die dingen mee doet, dan is het met een geminiaturiseerde variant zoals een mobiele telefoon of tablet.
Dit is naar mijn mening geenszins zorgwekkend, ook niet het feit dat mailen, chatten, facebooken, linked-innen, whatsappen, instagrammen, tweeten, pinteresten en wat al niet meer, het face-to-face contact tussen ouders en kinderen en tussen jongeren en zelfs volwassenen onderling voor een groot deel lijkt te vervangen. Ik zie het als een evolutionaire ontwikkeling en vergelijk ze met de natuur: wat werkt dat overleeft, wat niet werk dat verdwijnt vanzelf.
Maar wel zorgwekkend is iets heel anders: het gebruik van computers (in welke vorm dan ook) door onbewust onbekwame gebruikers:
- Generaties die niet zijn opgegroeid met computers en pas op latere leeftijd ermee zijn gaan werken. Ze zijn veelal helemaal niet in staat te overzien wat de gevolgen van het gebruik zijn. De computer lijkt heel gebruiksvriendelijk en als hij het eens niet doet, dan wordt de buurman, een collega of de zoon gevraagd – die lost het probleem dan wel op.
- Generaties die min-of-meer met de computer zíjn opgegroeid, beschouwen het apparaat veelal als vanzelfsprekend. Ze doen er alles mee en ‘kunnen niet meer zonder’. Maar die generatie is heel goed in staat de programma’s te bedienen die ze gebruiken (meestal), maar als ze niet toevallig computertechniek hebben gestudeerd, hebben ze geen flauw benul van hoe die computer werkt.
Kies zelf maar tot welke generatie de docenten behoren in het basisonderwijs die de kinderen in de klas leren gebruik te maken van computers. En de docenten in het middelbaar onderwijs. Wie van hen beschikt over serieuze computerkennis? Eén op de honderd; of misschien één op de vijfhonderd? Waarschijnlijk nog niet eens … Maar veel verschil maakt het ook niet, want computerkennis overdragen zit helemaal niet in het curriculum van basis- en middelbaar onderwijs.
Vrijwel zeker lees je dit met het beeld dat dit niet voor jou geldt. En ja, je zou gelijk kunnen hebben. Maar als ik mag gokken: één op de honderd lezers beschikt over voldoende kennis om op een enigszins (!) veilige manier met computers om te gaan, en hooguit één op de duizend beschikt over voldoende kennis om er op een daadwerkelijk veilige manier mee om te gaan. Geloof je dat jij één van die honderd of zelfs duizend bent?
Ons vertrouwen in de PC, de smartphone en de tablet is inmiddels zo groot, dat we de besturing van de metro, de trein, vliegtuigen en auto’s eraan aan het overdragen zijn. Wat we ook vertrouwen zijn de gratis hotspots op openbare plekken, de clouddiensten waar we onze meest vertrouwelijke gegevens in opslaan, en email en chatprogramma’s waar we gebruik van maken om onze intiemste gevoelens met onze hartvriendin te delen…
Maar hoe eenvoudig is om jou je wachtwoord te ontfutselen, mee te kijken met je webcam, je gegevens op je harde schijf of in de cloud in te zien. Of gebruik je nooit een openbare hotspot, altijd een VPN verbinding, geen enkel wachtwoord dubbel, geen eenvoudig wachtwoord en dat verander je uiteraard ook regelmatig, … Je hebt het allernieuwste antivirus programma en je weet heel goed wat de volgende begrippen betekenen en wat je moet doen om je afdoende te beschermen: Virus, trojan, rootkit, worm, spyware, crimeware, adware, ransomware, ssl, https, vpn, physhing, social engineering, identity theft, wpa, keystroke logger, man-in-the-middle, spoofing
Als je al die begrippen kent en weet wat je moet doen om je afdoende te beschermen, dan maak ik een buiging voor je – Chappeau! En dan verwacht ik ook een Like van je en dat je mijn artikel aanbeveelt of doorstuurt. Want dan weet je ook hoe gelijk ik heb.
Ken je tenminste twee deze begrippen niet? Dan is jouw computergebruik gevaarlijk. Voor jezelf en voor de mensen om je heen. Eigenlijk voor iedereen!
Als je dit artikel nu hebt gelezen, heb je het begrepen? Ben je nu bewust onbekwaam of steek je je kop in het zand en negeer je het gewoon. Ontken je het? Ik geef toe, dat dat verreweg het meest waarschijnlijk is, en zeker het meest eenvoudig.
Ben je bewust onbekwaam en wil je er iets aan doen? Wat dan? Het computergebruik stoppen – dat is al lang geen optie meer. Je kunt je er dusdanig in verdiepen dat je écht weet waar je mee bezig bent? Dat gaat veel tijd en energie kosten, maar zou wel een heel goede optie zijn. Wat je ook kunt doen is helpen in de bewustwording. Kijk niet zwijgend toe, maar praat erover, op feestjes, op school, op je werk, bij je vrienden en in de politiek. Zorg dat het onderwerp op de agenda komt en dat we van onbewust onbekwaam, bewust onbekwaam worden. Want alleen dán is actie mogelijk!
P.S.
Sorry voor het feit dat ik je onbewust onbekwaam heb genoemd – je bent nu bewust onbekwaam. En dat legt een verantwoordelijkheid op je schouders!